صنایع و معادن کرمان یکی از بخش‌های مهم اقتصادی این استان است. در این منطقه، فعالیت‌های مرتبط با استخراج مواد معدنی مانند مس، نیکل، روی، سرب و آهن انجام میشود. همچنین صنایع فرآوری معدنی مانند فولادسازی، کارخانه‌های سیمان و گچ نیز در این منطقه فعال هستند. علاوه بر این، صنایع غذایی و تولید محصولات کشاورزی نیز در کرمان گسترده است. این صنایع و معادن تأثیر بزرگی بر اشتغال و توسعه اقتصادی این منطقه دارند.
فهرست مطالب
صنایع
صنایع کرمان شامل یک مجموعه گسترده از صنایع مختلف است که نقش مهمی در اقتصاد این منطقه ایفا می‌کنند. برخی از صنایع کرمان عبارتند از:
1. صنایع معدنی: کرمان به دلیل ذخایر معدنی غنی مانند مس، نیکل، روی، سرب، آهن و زغال‌سنگ، در زمینه استخراج مواد معدنی فعالیت دارد.
2. صنعت فولادسازی: کارخانه‌های فولادسازی در کرمان فعالیت دارند و تولیدات آن‌ها به توسعه اقتصادی و اشتغالزایی در منطقه کمک می‌کند.
3. صنایع معدنی فرآوری: فرآوری معادن شامل تولید محصولات مانند کنسانتره‌های معدنی، فلزات و مواد معدنی مورد استفاده صنایع دیگر است.
4. کارخانه‌های سیمان و گچ: کرمان به علت مواد اولیه‌ی مناسب و معدن‌های سنگ گچ و سیمان، دارای کارخانه‌هایی در این زمینه است.
5. صنعت‌های غذایی: صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی، مانند فرآوری میوه‌ها و تولید محصولات غذایی مختلف، نیز در کرمان رونق دارد.
6. صنعت قالی‌بافی: از نقاط قوت اقتصادی کرمان، تولید قالی‌های دست‌بافت و صنعت قالی‌بافی است.
این تنوع صنایع مختلف به تنهایی نشان‌دهنده اهمیت اقتصادی و اشتغالزایی کرمان است که در رشد و توسعه این منطقه نقش مهمی ایفا می‌کند.
صنایع معدنی کرمان
صنایع معدنی کرمان شامل معادن مختلفی هستند. برخی از این معادن عبارتند از:
1. معدن مس: معدن مس کرمان یکی از بزرگترین معادن مس ایران است و میزان قابل‌توجهی از مس در این منطقه استخراج میشود.
2. معدن نیکل: کرمان دارای ذخایر نیکل مهمی است و به عنوان یکی از معادن نیکل برجسته در ایران شناخته میشود.
3. معدن روی و سرب: کرمان دارای معادن روی و سرب مهمی است که فرآورده‌های آن‌ها در صنعت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند.
4. معدن آهن: ذخایر معدنی آهن در کرمان وجود دارد و تولیدات آن به تأمین نیازهای صنایع مختلف از جمله فولادسازی کمک می‌کند.
5. معدن زغال‌سنگ: کرمان دارای ذخایر زغال‌سنگ است که برای تولید انرژی و تأمین نیازهای صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این نام‌بردن از معادن اصلی کرمان تنها بخشی از غنای معدنی این منطقه است که نقش مهمی در توسعه صنایع مختلف اقتصادی و اشتغالزایی این استان دارند. که در اینجا به سه مورد از آن میپردازیم:
معدن مس سرچشمه
معدن مس سرچشمه به عنوان یکی از بزرگترین مجتمع‌های صنعتی معدنی جهان شناخته میشود و در استان کرمان و در حوالی شهر رفسنجان قرار دارد. این معدن یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مس در ایران است و ذخایر زمین‌شناسی آن بیش از یک میلیارد و دویست میلیون تن سنگ سولفوری با عیار متوسط ۰٬۷ درصد را شامل میشود. سرچشمه بر روی کمربند جهانی و در یک محدوده بیضوی از جنوب خاوری تا شمال باختری با ابعاد ۲۳۰۰×۱۲۰۰ متر و ژرفای ۱۶۱۲ متر واقع شده است.
این منطقه در اطراف شهر رفسنجان در کوهستانی و سردسیر قرار دارد و تاریخچه‌ی معدن مس سرچشمه به دوره‌های قدیمی بازمی‌گردد. از جمله عناصر با ارزش موجود در این معدن، مس، مولیبدن و طلا هستند. کانسار سرچشمه برای اولین بار در سال ۱۹۲۸ توسط برادران رضایی کشف شد و از آن زمان به عنوان یکی از معادن با اهمیت کشور شناخته میشود.
معدن آهن گل گهر
معدن آهن گل گهر، که در شهرستان سیرجان واقع شده، از شرکت‌های وابسته و زیر مجموعه گروه مدیریت سرمایه‌گذاری امید است. نام این معدن از ترکیب نام دختران مالک آن، گلی و گهر انتخاب شده است.
این منطقه معدنی و صنعتی، با دارا بودن ذخایر غنی از سنگ آهن، یکی از مهم‌ترین قطب‌های فعال معدنی و صنعتی در خاورمیانه به شمار می‌آید. این منطقه دارای قابلیت‌های بسیاری برای تبدیل شدن به یک نقطه قوت رقابتی در سطح ایران و حتی جهان میباشد.
شرکت معدنی و صنعتی گل گهر، که یکی از شرکت‌های فعال این منطقه است، نقش مهمی در سیاست‌گذاری و مدیریت منطقه را ایفا می‌کند. در حال حاضر، این شرکت بزرگترین تولید‌کننده کنسانتره و گندله در ایران میباشد و ظرفیت تولید بیش از ۱۵ میلیون تن کنسانتره و بیش از ۱۰ میلیون تن گندله دارد. با اجرای پروژه‌های توسعه و بهینه‌سازی خطوط شرکت، تولیدات سالانه این شرکت به بیش از ۳۰ میلیون تن خواهد رسید.
برای توسعه زنجیره ارزش خود، این شرکت شرکت‌های فولادی را تأسیس کرده و در تولید محصولات فولادی مانند آهن اسفنجی نیز فعالیت می‌کند. همچنین با تولید اسلب نازک و مقاطع فولادی، این زنجیره کامل خواهد شد.
با ذخیره زمین‌شناسی ۱٬۰۱۹ میلیون تن، ذخیرهٔ قطعی ۱۰۰۰ میلیون تن و ذخیرهٔ احتمالی ۲۱۹ میلیون تن، این معدن بزرگترین معدن شناخته‌شدهٔ سنگ آهن در خاورمیانه است.
تولیدات حاصل از سنگ استخراجی این معدن شامل گندله سنگ آهن، کنسانتره سنگ آهن و سنگ دانه‌بندی‌شده می‌شوند.
معدن زغال‌سنگ
معدن زغال‌سنگ همکار شهرستان کوهبنان در استان کرمان یکی از بهترین منابع این منطقه است. این معدن در فاصله ۲۵ کیلومتری از شهر کوهبنان و ۱۸۸ کیلومتری از مرکز استان کرمان قرار دارد. با مساحت تقریبی ۴٫۵ کیلومتر مربع، عملیات اکتشاف این معدن از سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۶ انجام شده و در سال ۱۳۶۳ به بهره‌برداری رسیده است.
ذخایر زمین‌شناسی این معدن حدود ۳۱٫۶ میلیون تن زغال کک شو و لایه‌های زغال قابل کار را در دو زون جداگانهٔ D و E با ضخامت حداکثر ۳٫۳۵ متر فراهم می‌آورد. روش استخراج این معدن در شیب‌های تا ۵۰ درجه به‌صورت پلکانی معکوس و در شیب‌های بیش از ۵۰ درجه به‌صورت گزنگی انجام میشود.
«شرکت معادن زغال‌سنگ کرمان» بهره‌بردار معدن زغال‌سنگ همکار شهرستان کوهبنان را برعهده دارد. این معدن با ظرفیت تولید ۱۶۰ هزار تن در سال و بهره‌برداری از تعداد کارگران ۸۸۵ نفر در دو بخش امانی و خصوصی، اهمیت بسیاری در تأمین نیازهای این منطقه دارد. با بهره‌برداری از معدن جدید زغال‌سنگ همکار کوهبنان، ظرفیت تولید این معدن به ۳۰۰ هزار تن در سال افزایش یافت و ذخیرهٔ قابل استحصال آن به ۳۵ میلیون تن می‌رسد. این منابع غنی زغال‌سنگ به‌عنوان یکی از بهترین صنایع و منابع استان کرمان شناخته می‌شوند.
صنایع فولاد
صنایع فولاد کرمان یک واحد تولیدی فعال در زمینه ساخت انواع میلگرد و شمش های فولادی میباشد. همچنین یکی از قدیمی ترین واحدهای صنعتی کشور در این زمینه به حساب می آید.
این مجموعه صنعتی اولین کارخانه تولید فولاد در جنوب شرق کشور محسوب میشود. از این نظر، در میان عموم اهالی صنعت صاحب نام است. در ادامه به معرفی مختصر این مجموعه و بررسی محصولات آن می پردازیم.
بهترین صنایع و معادن کرمان، صنایع فولاد کرمان هستند. این مجموعه صنعتی فعال در تولید میلگرد و شمش های فولادی است و از قدیمی‌ترین واحدهای صنعتی کشور در این زمینه محسوب میشود. مجموعه شامل سه واحد فعال است که هر کدام دارای توان تولید سالیانه مناسبی هستند:
1. واحد تولید شمش: با استفاده از کوره های قوس الکتریکی و القایی، ظرفیت سالیانه تولید 440 هزار تن شمش دارد.
2. واحد ریخته‌گری: با ظرفیت سالیانه 420 هزار تن تولید، این بخش نیز جزو واحدهای مجتمع صنایع فولاد کرمان است.
3. واحد میلگرد: این بخش با توان تولید 220 هزار تن میلگرد در سال، یکی از قسمت‌های قدیمی این کارخانه به حساب می‌آید. محصولات این واحد به دو استاندارد A2 و A3 با سایزهای 8 تا 32 تولید می‌شوند و به لحاظ کیفیت، محصولات بسیار با کیفیتی هستند که در پروژه‌های ساخت و ساز به کار می‌روند.
کرمان موتور
شرکت کرمان موتور یک شرکت خودروسازی و واردکننده ایرانی است که از سال ۱۳۷۳ در منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید شهر بم، استان کرمان فعالیت می‌کند. این شرکت در گذشته، خودروهای کره‌ای هیوندای را وارد کرده و مونتاژ می‌کرد. اولین خودروی ملی این شرکت، مدل ایگل در سال ۱۴۰۲ تولید شد.
مدیرعامل اولین بخش خودروسازی خصوصی کشور، ابوالفضل سجادی، از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۸۸ در گروه کرمان خودرو فعالیت داشت. این شرکت با شرکت دوو موتورز کره جنوبی همکاری کرده و خودروهای شرکت کره‌ای دوو را به ایران وارد و مونتاژ می‌کرد. اما پس از خرید دوو توسط جنرال موتورز آمریکا و تحریم‌های ایران، شرکت کرمان موتور همکاری با دوو را متوقف کرد و با همکاری شرکت‌های آلمانی فولکس واگن و کره‌ای هیوندای، خودروهای فولکس واگن گل، ورنا و آوانته را تولید کرد.
در اثر بحران‌های مالی ناشی از تحریم‌ها و قطع همکاری با شرکای تجاری خارجی، شرکت کرمان خودرو همچنان با همکاری شرکت‌های خودروسازی لیفان و جک فعالیت خود را ادامه داد. کارخانه این شرکت در منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید در کیلومتر ۱۰ جاده بم-زاهدان واقع شده و با دارا بودن سه سالن بدنه‌سازی، رنگ و مونتاژ فعالیت می‌کند. تعداد کارکنان این شرکت بالغ بر ۳۴۰۰ نفر میباشد و با بیش از ۱۶۰ نمایندگی فعال در کلیه استان‌ها و هزاران نیروی متخصص در زمینه تولید قطعات، رنگ، مونتاژ و خدمات پس از فروش، فعالیت می‌کند.
لاستیک بارز
گروه صنعتی بارز یا مجتمع صنایع لاستیک کرمان، در سال ۱۳۷۲ تأسیس شد و ظرفیت اولیهٔ آن برای تولید تایر، تیوب و نوار به همراه تایرهای کشاورزی، ۲۵۰۰۰ تن بود. در حال حاضر، ۵۱ درصد سهام آن به تأمین اجتماعی وابسته به شرکت نفت، گاز و پتروشیمی و ۴۵ درصد به شرکت توسعهٔ ملی تعلق دارد و ۳٫۶۸ درصد از سهام آن نیز در بورس سهام قرار دارد.
کارخانه لاستیک بارز در سال ۱۳۹۳، چهار میلیون حلقه لاستیک تولید کرد. محصولات اصلی شرکت بارز، تایر رادیال سیمی است که بیش از ۹۸٪ از تولیدات را شامل میشود، و علاوه بر آن تیوب و فلب نیز تولید میشود. پس از اجرای طرح‌های توسعه‌ای، ظرفیت تولید محصولات بارز تا پایان سال ۹۹ به ۱۳۲ هزار تن افزایش خواهد یافت.
در سال ۱۳۹۲، گروه صنعتی بارز تقریباً ۷۵٬۸۰۳ تن محصول تایر تولید کرده و رتبه اول در تولید تایر در بین کارخانجات تایرسازی داخلی را به دست آورد، که معادل ۳۲٬۷ درصد از کل تولید داخلی کشور را تشکیل می‌دهد.
صنایع غذایی کرمان
در زیر بعضی از کارخانجات و شرکت های صنایع غذایی کرمان را آورده ایم:
نادری – دفتر پخش کرمان
- آدرس :
کرمان، جاده تهران کرمان، بلوار راه آهن، شهرک صنعتی شماره 3، سوله چهارم
- تلفن :021-66690595 034-32152139~40
- ایمیل :
شیرین عسل
- آدرس :
کرمان، بلوار جمهوری، روبروی دانشگاه علوم پزشکی
- تلفن :034-32123775
صنایع غذایی تک چین
- آدرس :
کرمان، جاده ماهان، کیلومتر 4
- تلفن :034-33342930~2
- وب سایت :
گلاب زهرا
- آدرس :
کرمان، خیابان امام خمینی، خیابان امام خمینی 2، بن بست شرقی 2
- تلفن :034-32220258
- وب سایت :
شرکت نینا
- آدرس :
کرمان، کمربندی زرند، جاده شرف آباد، روبروی خیابان 45
- تلفن :034-32752905~6شماره تلفن
- فکس :034-32752360